Het concept van H-vision, een bewezen technologie
De industrie heeft de opdracht om de CO2 uitstoot sterk te verminderen om de aarde te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Deze opdracht wordt heel serieus genomen en partijen werken hard aan verschillende innovatieve oplossingen. Het concept H-vision is één van de oplossingen en een realistische mogelijkheid om de ambitieuze klimaatdoelen te halen. Wat is de kracht van dit concept en wat zijn laatste ontwikkelingen?
Het Klimaatakkoord van Parijs
In 2016 is het Klimaatakkoord van Parijs ondertekend. Het doel? Het beperken van de opwarming van de aarde met maximaal 2 graden Celsius, met 1,5 graad als streefwaarde. Nederland vertaalde deze doelstelling in een reductie van broeikasgassen van 49% in 2030. De Europese Unie stelde aanvankelijk als doel minimaal 40% minder CO2 uitstoot in 2030, maar koerst nu af op een reductie van 55% ten opzichte van 1990. Dit is ambitieus maar noodzakelijk om de wereld te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering.
Waterstof gaat een belangrijke rol vervullen
Waterstof gaat een belangrijke rol vervullen in een klimaatneutrale energievoorziening. Inspanningen zijn er op gericht dat CO2-vrije waterstof, ook wel groene waterstof genoemd, rond 2050 een basisfunctie heeft.
We hebben haast
Overschakeling naar die CO2-vrije groene waterstof op industriële schaal duurt in onze visie nog enkele decennia. Tegelijkertijd hebben wij haast. De tijd dringt en de introductie en implementatie van nieuwe technische oplossingen vraagt tijd. Met het concept H-vision kunnen wij de CO2 uitstoot al vóór 2030 fors verminderen, zonder beslag te leggen op de nog beperkt beschikbare groene stroom en zonder het elektriciteitsnet verder te belasten. Dat is goed nieuws. Daarmee kunnen wij daadwerkelijk de noodzakelijke bijdrage leveren aan het realiseren van de klimaatdoelen.
Snel grote hoeveelheden CO2 reduceren met de oplossing van H-vision
Met het concept H-vision kunnen wij snel grote hoeveelheden CO2 reduceren. Dat doen wij met restgassen uit de industrie. Restgassen zijn een bijproduct uit het industriële proces en zijn van groot belang voor het opwekken van warmte in industriële processen. Een andere nuttige toepassing is er over het algemeen niet. Bij raffinaderijen, maar ook bij chemische fabrieken, worden restgassen, ook wel raffinagegassen genoemd, nu rechtstreeks ingezet om warmte op hoge temperaturen op te wekken. Bij die opwek komt de CO2 uit de restgassen in de atmosfeer terecht. Door eerst koolstofarme waterstof van deze restgassen te maken en deze waterstof vervolgens te gebruiken voor de productie van hoge temperatuur warmte in raffinaderijen en chemische fabrieken kan de CO2-uitstoot fors naar beneden worden gebracht.
Het proces
Momenteel worden de hoge temperaturen die nodig
zijn voor raffinage en chemische productie opgewekt in industriële ovens, waar bijproducten zoals raffinaderijgas of kraakgas worden verbrand. Dit genereert grote hoeveelheden CO2 en is meestal de grootste veroorzaker van de uitstoot van een industriële locatie. Met het het H-vision concept kunnen deze koolstof houdende gassen op grote schaal worden omgezet in waterstof, met behulp van een proces dat is gebaseerd op bewezen technologie. Vervolgens wordt de waterstof rechtstreeks verbrand in de bestaande ovens, waarbij zelf zeer weinig CO2 vrijkomt. De CO2 die tijdens het decarbonisatieproces wordt geproduceerd, zal worden afgevangen en opgeslagen in lege gasvelden onder de Noordzee. Hiermee wordt het overgrote deel van de CO2- uitstoot substantieel gereduceerd.
Een bewezen technologie en weinig geschikte alternatieven
De waterstof van het concept H-vision is gebaseerd op bewezen technologie en is niet afhankelijk van de opwekking van duurzame elektriciteit. Er zijn weinig geschikte alternatieven voor deze waterstof. Om dergelijke hoge temperaturen op te wekken is elektrificatie ontoereikend. Daarnaast is er ook onvoldoende capaciteit van zon- en windenergie beschikbaar.
Verschillende oplossingen naast elkaar ontwikkelen
Beide oplossingen, zowel de oplossing van het concept H-vision als de inzet van groene waterstof zullen op weg naar een nieuw duurzaam energiesysteem naast elkaar moeten worden ontwikkeld en gebruikt. Gezien de zuiverheid van bijna 100% kan CO2-vrije, groene waterstof, in eerste instantie beter worden ingezet als grondstof in de chemie, voor mobiliteitstoepassingen en voor de productie van schone brandstoffen (ontzwaveling).
Zonder een snelle oplossing zijn de klimaatdoelen voor de industrie onhaalbaar
Pas bij grote beschikbaarheden en overschot aan CO2-vrije waterstof kan worden overwogen om deze te verbranden voor warmte- en elektriciteitsopwekking. Zonder de inzet van CO2-arme waterstof als brandstof in de industrie lijken de ambitieuze klimaatdoelstellingen voor 2030 onhaalbaar.
Toekomstbestendig
Het H-vision concept blijft relevant, zelfs in een toekomst op de middellange tot lange termijn
waarin een aanzienlijk deel van de grondstoffen van raffinaderijen en chemicaliën mogelijk voortkomt uit materiaal van biologische of circulaire oorsprong. Gassen uit koolwaterstof blijven als bijproduct inherent aan veel raffinage- of chemieproductieprocessen, zelfs in toekomstige installaties. In dit geval zou het H-vision concept deze duurzame procesgassen kunnen decarboniseren en zo een manier bieden om negatieve emissies te genereren, wat belangrijk is voor het bereiken van de Nederlandse en Europese klimaatdoelstellingen.
Stand van zaken en planning
Een aantal partners werkt op dit moment aan de doorontwikkeling van het concept.
Tot slot iets heel belangrijks!
We hebben nog niets gezegd over de maatschappelijke meerwaarde van het concept en de toekomstbestendigheid. Want ook wanneer de industrie, de raffinage maar ook de chemische industrie theoretisch gezien 100% geëlektrificeerd zou zijn, blijven er restgassen bestaan waar een oplossing voor gevonden moet worden. Dat geldt ook wanneer een grondstoffentransitie plaatsvindt en er biogene grondstoffen gebruikt worden. De CO2 uit de restgassen komt dan nog steeds in de atmosfeer terecht. H- vision biedt ook hiervoor de oplossing, door ook die restgassen in koolstofarme waterstof om te zetten. Dat maakt het H-vision concept dus echt uniek.
Update:
H-vision in 3 minuten
Rotterdam krijgt voorlopig geen centrale site voor waterstof uit restgas
Het reduceren van CO₂-uitstoot door waterstof te maken met restgassen, behoort tot het laaghangend fruit van de energietransitie, vindt Natalya Rijk, die betrokken is bij het waterstofproject dat BP onder de noemer van H-Vision ontwikkelt op eigen terrein. Ze vreest dat dit laaghangende fruit niet geplukt zal worden. 'Zoals de zaken er nu voor staan, gaat het voorlopig niet van de grond komen', aldus Rijk. Ze somt vier obstakels op die uit de weg geruimd moeten worden om het project wél te kunnen laten doorgaan.
Brede steun voor het H-vision concept
Het H-vision concept wordt ondersteund door de CO2- reductiestrategieën van de gemeente Rotterdam, de provincie Zuid-Holland, het Rijk en de Europese Commissie. Bovendien heeft de nationale overheid een nieuwe categorie gecreëerd in de Nederlandse SDE++ subsidieregeling, die waterstofproductie uit procesgassen voor de opwekking van industriële warmte ondersteunt.
H-vision partners
